استرس را می‌توان واکنش های روانی، جسمانی، هیجانی و رفتاری انسان به هر تهدید یا فشار ادراک شده درونی یا محیطی دانست .انسان دارای چهار بُعد جسمانی، بعد روانی، بعد اجتماعی و بعد معنوی می باشد و سلامت یا عدم سلامت، همینطور موفقیت یا عدم موفقیت انسان به این وابسته است که در این چهار بعد، انسان در چه وضع و حالی است .

علائم و نشانه های جسمانی استرس ، به دو شکل خود را نشان می دهند ؛

علائم فیزیولوژیکی و علائم رفتاری

🔴 علائم و نشانه های فیزیولوژیکی استرس:

• تپش قلب
• تنگی نفس
• داغ شدن یا سرد شدن اندام ها
• خشکی دهان و گلو
• رنگ پریدگی
• حالت تهوع و استفراغ
• تکرر ادرار
• لرزش دست
• سردی کف دست و پاها
• انقباض و سفتی عضلات
• خستگی مفرط
• بی اشتهایی
• دردهای مزمن یا متغیر
• بی انرژی بودن
• اختلال در خواب

🔴 علائم و نشانه های رفتاری استرس:

• بی قراری کردن
• بازی کردن با دست ها و پاها
• حرکات ریتمیک
• حرکات بی هدف
• بازی کردن با ابزار
• بهم خوردن تکلم
• افت بازدهی کار
• پرخوری
• اجتناب از موقعیت

🔴 علائم و نشانه های روانی استرس:

• اضطراب
• افسردگی
• بی حوصله گی
• عصبانیت
• حساس شدن
• کاهش آستانه تحمل
• فقدان نشاط و شادابی
• کاهش تمرکز
• اختلال در حافظه
• نارضایتی از خود ، محیط و دیگران
• پرخاشگری
• بدبینی
• احساس شکست
• احساس ناتوانی
• احساس ناامیدی

🔴 نکته های مهم درباره رهایی از استرس

• شناسایی منابع استرس در زندگی
• برای شناسایی منابع واقعی استرس می‌توان اول از همه نگاهی به عادات و نگرش خود در زندگی داشته باشید:
• در مواقع استرس از لحاظ جسمی و روحی چه طور هستید؟
• در لحظات استرس چگونه واکنش نشان می‌دهید؟
• چه کارهایی در لحظات استرس زا می‌کنید تا حالتان بهتر شود و احساس بهتری پیدا کنید؟
• در حال حاضر چگونه با استرس مقابله می‌کنید؟

• راه‌های نادرست برای مقابله با استرس را بشناسید
• کشیدن سیگار
• نوشیدن مواد الکلی
• پرخوری یا کم خوری
• به مدت زیادی جلوی تلویزیون یا کامپیوتر نشستن
• ترک کردن دوستان، خانواده و فعالیت در انزوا
• استفاده از قرص و مواد مخدر برای رسیدن به آرامش فکری
• خواب بیش از حد
• اهمال کاری
• خالی کردن استرس بر سر دیگران (فریاد زدن، دعوا کردن، خشونت فیزیکی)

• راه‌های درست مدیریت استرس را به کار ببندید
• دور شدن از استرس‌های کاذب

محدودیت‌هایتان را بشناسید، چه در زندگی شخصی و چه در زندگی حرفه‌ای. بیشتر از توان تان برای انجام کارها توقع نداشتن اولین گام برای مدیریت استرس است. از کسانی که به شما استرس وارد می‌کنند دوری کنید. اجتناب از بحث کردن در مورد موضوعات داغ و حساس.

• تغییر دادن شرایط استرس زا

اگر نمی‌توانید از موقعیت استرس زا دوری کنید، سعی کنید آن را تغییر دهید. مثلاً اگر امتحان دارید و باید مطالعه کنید، و هم اتاقی شما مانع مطالعه شما می‌شود، مستقیماً به او بگویید که فقط ۵ دقیقه وقت دارد تا صحبت کند.

• سازگاری با عوامل استرس زا

به مشکلات از دید گاه واقعی نگاه کنید. مثلاً هنگامی که در ترافیک طولانی گیرکرده‌اید، به آن به‌عنوان فرصتی برای مکث و گوش دادن به آهنگ یا ایستگاه رادیویی مورد علاقه‌تان و یا لذت بردن از تنهایی‌تان، بنگرید.

• پذیرفتن چیزهای استرس زایی که نمی‌توانیم تغییرشان دهیم.

شما نمی‌توانید ازمرگ عزیزان، بیماری، یا مشکلات اقتصادی جلوگیری کنید. بهترین راه برای مقابله با استرس در این شرایط پذیرفتن وقایع همانطور که هستند می‌باشد. ممکن است این کارسخت باشد اما  گذشت زمان آن را آسان‌تر می‌کند.

و همچنین می توانید از متخصصین حوزه روانشناسی بهره لازم را به عمل آورید.